In de afgelopen jaren heeft u een reeks artikelen van ondergetekende kunnen lezen gericht op duurzame energie en binnen dit onderwerp vooral artikelen over de regeling “Stimulering Duurzame Energie ‘SDE”. Deze keer gaat het over een geheel ander onderwerp nl. “Stoppen zonder opvolger”.
Bedrijfsoverdracht en stoppen is voor vele agrarische ondernemers een lastig onderwerp. Ik ben op 1 maart 1990 in dienst getreden van de toenmalige ZLM als Hoofd Sociaal Economische Voorlichting. In het kader van mijn “inwerken” ging ik in de eerste dagen met alle SEV-ers een dag op stap, de praktijk in. De eerste voorlichter had een gesprek met een vader en een zoon over een van de belangrijkste onderwerpen in het werk nl. een bedrijfsoverdracht. Wij werden ontvangen door een man van, naar mijn inschatting, 60-65 jaar. Het gesprek begon over het weer en andere koetjes en kalfjes. Ik luisterde vooral. Na zo’n 15 minuten begon ik mij af te vragen waar de zoon bleef. Een tijd afspreken en dan zoveel te laat komen, dat hoort toch niet. Ondertussen vernam ik wie in het dorp met wie was getrouwd, of ze al kinderen hadden en hoe het daar mee ging. Na een half uurtje begon ik mij iets te irriteren en dacht “ dit moeten we toch wel wat efficiënter gaan aanpakken”.
Maar kort daarna werd er ter zake gekomen en wat bleek. De zoon was al aanwezig maar de vader niet. Die, 87 jaar inmiddels, zat met een gebroken been in het bejaardentehuis en kon niet komen.
Ja, stoppen is voor velen moeilijk. 30 jaar geleden al en ook nu nog. Zeker ook zonder opvolger. Dat geldt ook voor mij. Maar het gaat ervan komen. Per 31 december a.s. stop ik met mijn “Withagen Project & Advies”. Een drietal langjarige projecten lopen nog enkele maanden door in 2021. Ik hoop nog te zien dat er op Noord-Beveland een aantal huidige turbines worden ontmanteld en een nieuw park wordt gebouwd.
Stoppen zonder opvolger, mijn kinderen hebben een andere richting gekozen.
In de afgelopen maanden heb ik mij meerdere vragen gesteld zoals, om er een paar te noemen.
– Hoe stop ik eigenlijk?
– Waar moet ik mijn bedrijf allemaal uitschrijven? Bv bij welke instanties zoals voor sociale
zekerheid.
– Zijn er nog fiscale gevolgen en hoe gaat dat dan verder? Wat met rekeningen, die ik nog
krijg na de jaarwisseling. Moet ik mijn boekhouder nog aan houden?
– Is het inkomen nog voldoende om redelijk van de kunnen leven?
– En waar ga ik mij mee bezig houden?
En in tegelstelling tot u als agrariër hoef ik mij niet af te vragen: wat doe ik met mijn grond en mijn gebouwen. En mijn “machinepark” bestaat uit een auto en een computer. Die worden naar “prive” overgeheveld.
Voor u als agrariër nog veel lastiger dan voor mij. Met nog veel meer vragen. U heeft echter een geluk. U kunt met u vragen terecht bij de AGRO ADVISEURS ZUIDWEST. Er wordt een nieuw product gelanceerd. “Stoppen zonder opvolger” wordt het thema “BEDRIJFSOPVOLGING DOOR KINDEREN ZONDER OVERALL”. In het artikel van 2 november heeft u hierover al kunnen lezen en ook in de komende maanden wordt hieraan de nodige aandacht besteed. Maar bij de AGRO Adviseurs ZUIDWest kunt u natuurlijk ook terecht voor alle vragen rond de “ gewone” bedrijfsoverdrachten (met overall) en ook voor de situatie voor stoppen zonder opvolger. Mijn laatste advies: maak er gebruik van als u het bedrijf gaat over dragen of gaat stoppen. Hulp bij de vele vragen, die bij dit proces een rol spelen, is van groot belang. Uitwisseling van ervaringen en kennis kan een bijdrage leveren aan het oplossen van de vele vragen.
Ik heb inmiddels een groentebak van ongeveer 25m² aangelegd en ga vanaf volgend jaar “groenteteler” worden. Na ruim 42 jaar in en voor de agrarische sector bezig te zijn geweest, blijf ik toch nog een beetje betrokken bij de sector. De laatste 25 jaar was in vooral bezig met windenergieprojecten, opgezet door en voor agrariërs. Maar de agrarische sector zelf laat je nooit los.
Tot slot (maar kort)
Veel dank aan iedereen voor de prettige samenwerking in vele jaren. Het gaat u allen goed.
Jan Withagen schreef zijn laatste artikel in zijn ‘Agro Adviseurs Zuidwest’ carrière als bedrijfbeëindiger. Graag willen wij hem bedanken voor zijn inzet in, en betrokkenheid bij de agrarische adviespraktijk als adviseur en als collega. We wensen Jan en zijn gezin alle goeds toe met vele gezonde oogsten!
Jan, Ronnie, Elly, Bram, Liesbeth, Cornelis, Margreet