In de pachtherziening van 2007 is er beloofd na 5 jaar te evalueren, men hoopte dat het reguliere pachtareaal niet verder zou krimpen. Maar tussen 2010 en 2015 is er ca. 51.000 ha minder reguliere pacht. De evaluatie is uitgevoerd door Prof. Bruil en deze heeft gerapporteerd in mei 2014. Door pachters en verpachters is de uitkomst van dit rapport niet ondersteund. Gelukkig hebben toen drie initiatiefnemers geprobeerd de zaak weer vlot te trekken, hetgeen heeft geresulteerd in de akkoorden van Spelderholt, zoals reeds door ons beschreven is in eerdere berichten. Eind 2015 is echter geen akkoord tussen de partijen tot stand gekomen en Staatsecretaris Dijksma heeft de partijen geadviseerd: “praat nog eens met elkaar, want de politiek heeft liever dat jullie er zelf uitkomen”. Op 22 april 2016 kwam er een eindakkoord Spelderholt, echter het NAJK en de BLHP waren hiermee niet akkoord. Daarna bleef het stil tot 9 december jl. en heeft Staatssecretaris van Economische Zaken Martijn van Dam een bemiddelaar benoemd. Gezien het belang van breed draagvlak bij herziening van het pachtstelsel zijn alle betrokken partijen uitgenodigd om onder leiding van de bemiddelaar met elkaar verder te praten om de (laatste) verschillen te overbruggen.
De bemiddelaar is de heer Sicko Heldoorn, oud-gedeputeerde van Landbouw in Friesland en oud burgemeester van Assen en thans waarnemend burgemeester in Dantumadiel. De heer Heldoorn gaat zonder verdere opdracht met alle partijen praten, wat hieruit komt is voor alle partijen nog zeer ongewis.
De politiek vindt duurzaam bodembeheer en agri food van belang en hoopt dat de partijen er zelf uitkomen, maar voor de verkiezingen zal er waarschijnlijk geen knoop meer worden doorgehakt. In 2016 heeft ca. 60% van de agrariërs geen opvolger (zie ook de grote belangstelling voor de stoppersregeling melkboeren). Een van de redenen dat opvolgers niet kiezen voor bedrijfsovername ligt in feit van grote financieringsbehoefte voor overname van grond. Pacht voorziet reeds generaties in deze behoefte. Gezien de krimp van de reguliere pacht is een wending in het beleid benodigd door middel van een goede wetswijziging. Wij volgen de ontwikkelingen op de voet en zullen u op de hoogte houden van nieuws op dit gebied.
Februari 2017
Cornelis Lokker en Ronny Vette