Wetsvoorstel PAS goedgekeurd, en nu?

Onlangs is een wetsvoorstel ten behoeve van de PAS goedgekeurd. Op hoofdlijnen is de werking van de PAS nu bekend, maar veel zaken moeten nog nader worden uitgewerkt, zoals het vaststellen van de ontwikkelingsruimte. Waarschijnlijk treedt de PAS op 1 januari 2015 in werking. In dit bericht worden enkele aandachtspunten rondom de PAS vermeld.

PAS en Natuurbeschermingswet 1998
De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) moet ervoor zorgen, dat er weer ontwikkelingsmogelijkheden komen voor bedrijven rondom Natura-2000 gebieden.
De PAS wordt geregeld in de ‘Natuurbeschermingswet 1998’ (Nb-wet). Een voorstel tot wijziging van deze wet is onlangs goedgekeurd door de Tweede Kamer. Hierdoor kan de PAS verder worden uitgewerkt.

Ontwikkelingruimte
Doordat de stikstofdepositie de komende jaren zal dalen (door o.a. stoppende bedrijven, meer emissiearme stallen en generieke maatregelen voor het verlagen van de ammoniakuitstoot) en in natuurgebieden herstelmaatregelen worden doorgevoerd, ontstaat ontwikkelingsruimte voor bedrijven die willen groeien. De ontwikkelingsruimte moet worden verdeeld tussen de sectoren industrie, verkeer en landbouw.

Convenant landbouw
Onlangs is een convenant ondertekend, waarin verkaard is dat de ruimte die ontstaat door generieke maatregelen in de landbouw voor een groot gedeelte weer terugvloeit in de landbouw.

Voldoende beschikbaar?
De komende tijd wordt bepaald hoeveel ontwikkelingsruimte rondom de afzonderlijke Natura 2000-gebieden beschikbaar komt. Daarnaast moet nog worden vastgesteld hoe deze ontwikkelingsruimte verdeeld moet worden tussen de verschillende sectoren (industrie, verkeer en landbouw) en binnen de sectoren. Een gedeelte van de ontwikkelingsruimte wordt gereserveerd voor projecten met een maatschappelijk hoge prioriteit (bijvoorbeeld aanleg van wegen of industrieterreinen). Daarnaast is het mogelijk, dat een gedeelte van de ontwikkelingsruimte gebruikt zal gaan worden door bestaande bedrijven die nog geen Nb-vergunning hebben. Het is echter niet vanzelfsprekend, dat voor ieder Natura 2000-gebied de komende jaren voldoende ontwikkelingsruimte voor de veehouderij beschikbaar komt.

Legaliseren bestaand gebruik
Aanvankelijk was het de bedoeling om bestaande bedrijven zonder de benodigde Nb-vergunning in één keer binnen de PAS te legaliseren. Dit blijkt juridisch niet haalbaar te zijn. Bestaande bedrijven, die vanwege een eerdere bedrijfsaanpassing een Nb-vergunning nodig hebben, zullen deze in principe binnen de huidige regelgeving of toekomstige PAS moeten aanvragen. Op dit moment is nog niet duidelijk of er een aparte voorziening komt voor deze bedrijven.

Grenswaarde bij lage stikstofdepositie
Bijna ieder veehouderijbedrijf in Nederland veroorzaakt een stikstofdepositie op een Natura 2000-gebied. Ligt een bedrijf ver van een Natura 2000-gebied, dan zal de depositie zeer gering zijn. Toch zal bij een uitbreiding, waarbij de ammoniakuitstoot toeneemt, de stikstofdepositie toenemen. Hierdoor moet het bedrijf op dit moment een Nb-vergunning aanvragen, terwijl de gevolgen voor het natuurgebied minimaal zijn. Om de administratieve lasten te verminderen, wordt binnen de PAS voor deze bedrijven een grenswaarde ingesteld.

Grenswaarde
De grenswaarde houdt een maximale hoeveelheid depositie in. Blijft een bedrijf onder de grenswaarde, dan heeft het geen Nb-vergunning nodig, maar het bedrijf moet dan wel een melding indienen. Per Natura 2000-gebied moet wel eerst worden vastgesteld, dat bij het toepassen van de grenswaarde voor dat gebied, per saldo geen nadelige gevolgen zijn voor het Natura 2000-gebied. De hoogte van de grenswaarde moet nog worden vastgesteld, maar er wordt gedacht aan een grenswaarde van maximaal 1 mol stikstofdepositie per hectare per jaar. Mogelijk dat er per gebied een verschillende grenswaarde wordt vastgesteld.

Meldingsplicht
Voor bedrijven die bij bedrijfsontwikkelingen onder de grenswaarde blijven, geldt binnen de PAS geen vergunningsplicht, maar wel een meldingsplicht. Door de meldingsplicht komen de stikstofdeposities van deze bedrijven in beeld en kan bepaald worden of doelstellingen van de PAS op het betreffende Natura 2000-gebied blijvend worden gehaald.

Externe saldering
Op dit moment kan een bedrijf een Nb-vergunning krijgen met behulp van ‘externe saldering’. Met externe saldering maakt een bedrijf, dat wil ontwikkelen, gebruik van de depositieruimte die vrijkomt nadat een ander bedrijf (gedeeltelijk) stopt. Binnen de PAS is externe saldering in principe niet meer mogelijk, niet tussen bedrijven onderling en niet via een provinciale depositiebank. Alle bedrijven die willen groeien en daarvoor een Nb-vergunning nodig hebben, moeten gebruik maken van de ontwikkelingsruimte binnen de PAS.

Terugvaloptie
In bijzondere gevallen kan men terugvallen op ‘externe saldering’. Bijvoorbeeld in de situatie dat de PAS niet kan werken, omdat een Natura 2000-gebied niet in de PAS is opgenomen, of omdat ontwikkelingsruimte niet definitief kan worden toegewezen. De provincie kan besluiten over het, bij uitzondering, toepassen van ‘externe saldering’

Nu nog snel ammoniak aankopen?
Er is door de Tweede Kamer een amendement aangenomen, die bepaalt, dat volledige aanvragen die ingediend zijn op het moment dat de PAS in werking treedt, moeten worden afgehandeld onder het oude recht. Dit houdt in, dat ‘externe saldering’ tot die tijd nog mogelijk is.
Voor bedrijven die kort bij een Natura 2000-gebied liggen en willen uitbreiden, is dit wellicht een interessante optie. Zoals eerder in dit bericht is aangegeven, is het zeker niet vanzelfsprekend dat deze bedrijven met de PAS nog ruimte krijgen om uit te breiden. Als deze bedrijven nu nog ammoniak kunnen kopen in de buurt en op deze manier een Nb-vergunning kunnen krijgen, zijn deze bedrijven niet afhankelijk van de PAS.

Advies noodzakelijk
Of de aankoop van ammoniak nu nog wenselijk is, hangt af van de specifieke bedrijfssituatie. Voor deze beoordeling en het opstellen van een contract is een (ROM-)specialist noodzakelijk.
Let op: de volledige aanvraag moet binnen zijn op het moment dat de PAS inwerking treedt, deze datum zou ook eerder dan 1 januari 2015 kunnen zijn. In dergelijke situaties is actie op korte termijn noodzakelijk.

Elly Brouwer
Elly@brouweragrarischadvies.nl
06-17005241

Deel dit artikel